Brug, tunnel en stations (Hanzelijn)

1. Lelystad 31 maart 2007, houtkap bij eindpunt Flevolijn

1. Lelystad 31 maart 2007, houtkap bij eindpunt Flevolijn

1b. Lelystad 9 juli 2009, begin Hanzelijn, linksonder eindpunt Flevolijn

1b. Lelystad 9 juli 2009, begin Hanzelijn, linksonder eindpunt Flevolijn

1e. Start bouw Drontermeertunnel 14 januari 2007

1e. Start bouw Drontermeertunnel 14 januari 2007

1f. mei 2008, bouw Drontermeertunnel

1f. mei 2008, bouw Drontermeertunnel

2. Drontermeertunnel 6 juni 2009 ingang tunnel oude land

2. Drontermeertunnel 6 juni 2009 ingang tunnel oude land

2b. Drontermeertunnel 6 juni 2009 tunnel bijna gereed voor bovenbouw

2b. Drontermeertunnel 6 juni 2009 tunnel bijna gereed voor bovenbouw

2d. Drontermeertunnel 7 juli 2009 tunnel met kanteldijken

2d. Drontermeertunnel 7 juli 2009 tunnel met kanteldijken

2f. Zwolle, juli 2009, spoorbrug in aanbouw

2f. Zwolle, juli 2009, spoorbrug in aanbouw

2g. Zwolle, juli 2009, de bouw van de spoorbrug is gestart

2g. Zwolle, juli 2009, de bouw van de spoorbrug is gestart

2j. Zwolle, juli 2009, bouw flyover kruising Hanzelijn met Veluwelijn richting Amersfoort

2j. Zwolle, juli 2009, bouw flyover kruising Hanzelijn met Veluwelijn richting Amersfoort

3. Hanzeboog 18 april 2010, er wordt druk gebouwd

3. Hanzeboog 18 april 2010, er wordt druk gebouwd

3a. Zwolle, april 2010,  de aanbruggen krijgen vorm, het middendeel wordt op de wal gebouwd

3a. Zwolle, april 2010, de aanbruggen krijgen vorm, het middendeel wordt op de wal gebouwd

3b. Zwolle 4 april 2010, het middendeel van de spoorbrug wordt op de wal gebouwd

3b. Zwolle 4 april 2010, het middendeel van de spoorbrug wordt op de wal gebouwd

3d. Hanzeboog 2 mei 2010, middendeel wordt omhoog gehesen

3d. Hanzeboog 2 mei 2010, middendeel wordt omhoog gehesen

3f. Hanzeboog 2 september 2010, bijna gereed voor aanleg bovenbouw

3f. Hanzeboog 2 september 2010, bijna gereed voor aanleg bovenbouw

3h. Hanzeboog 28 mei 2010, oude en nieuwe brug

3h. Hanzeboog 28 mei 2010, oude en nieuwe brug

3j. Hanzeboog 18 apri 2010, op de achtergrond overweg Geldersedijk

3j. Hanzeboog 18 apri 2010, op de achtergrond overweg Geldersedijk

3l. Zwolle 10 juni 2011, afscheid van de oude spoorbrug

3l. Zwolle 10 juni 2011, afscheid van de oude spoorbrug

4. Kampen, 28 september 2008, aanleg bij Zwartendijk

4. Kampen, 28 september 2008, aanleg bij Zwartendijk

5. Kampen 2 april 2009, eerste steen station Kampen Zuid

5. Kampen 2 april 2009, eerste steen station Kampen Zuid

5b. Kampen 9 juli 2009, grote aanpassingen stationsomgeving

5b. Kampen 9 juli 2009, grote aanpassingen stationsomgeving

5d. Kampen juli 2009, duidelijk te zien de verlegging van N50, linksonder station Kampen Zuid in aanbouw

5d. Kampen juli 2009, duidelijk te zien de verlegging van N50, linksonder station Kampen Zuid in aanbouw

5f. Kampen juli 2009, de viaducten voor de toekomstige bypass van de IJssel in aanbouw

5f. Kampen juli 2009, de viaducten voor de toekomstige bypass van de IJssel in aanbouw

5h. Kampen 4 april 2010, het trogviaduct is gereed en de N50 is verlegd

5h. Kampen 4 april 2010, het trogviaduct is gereed en de N50 is verlegd

6. Kampen juli 2009, het trogviaduct over de N50 in aanbouw

6. Kampen juli 2009, het trogviaduct over de N50 in aanbouw

6b. Kampen 9 juli 2009, verlegging Slaper en N50

6b. Kampen 9 juli 2009, verlegging Slaper en N50

6d. Kampen 6 juni 2009, bouw trogviaduct over de N50

6d. Kampen 6 juni 2009, bouw trogviaduct over de N50

6f. Kampen 6 juni 2009, bouw fietstunnel bij station Kampen-Zuid

6f. Kampen 6 juni 2009, bouw fietstunnel bij station Kampen-Zuid

6h. Kampen 15 augustus 2010, het leggen van bielzen bij Kampen

6h. Kampen 15 augustus 2010, het leggen van bielzen bij Kampen

6j. Kampen 5 september 2010, de bovenbouw nadert Kampen Zuid

6j. Kampen 5 september 2010, de bovenbouw nadert Kampen Zuid

6l. Kampen 2 augustus 2010, de eerste bielzen zijn gelegd

6l. Kampen 2 augustus 2010, de eerste bielzen zijn gelegd

6n. Kampen 2 september 2010, de bielzen zijn gelegd, het wachten is op de rails

6n. Kampen 2 september 2010, de bielzen zijn gelegd, het wachten is op de rails

6p. Kampen 9 januari 2011, beide sporen gelegd

6p. Kampen 9 januari 2011, beide sporen gelegd

7. Kampen 8 september 2010, eerste rails op Kamper grondgebied

7. Kampen 8 september 2010, eerste rails op Kamper grondgebied

7a. Kampen 19 september 2010, ongecorrigeerde rails in trogviaduct

7a. Kampen 19 september 2010, ongecorrigeerde rails in trogviaduct

7b. Kampen 26 oktober 2010, een lange rij grindwagons bij station Kampen-Zuid

7b. Kampen 26 oktober 2010, een lange rij grindwagons bij station Kampen-Zuid

7d. Kampen 2 november 2011, de stopmachine wacht bij Kampen Zuid

7d. Kampen 2 november 2011, de stopmachine wacht bij Kampen Zuid

7f. Kampen 4 november 2010, de ballastafwerkmachine Sylvester SSP 110 SW van Volker Rail

7f. Kampen 4 november 2010, de ballastafwerkmachine Sylvester SSP 110 SW van Volker Rail

7g. Kampen 19 december 2010, winterstop

7g. Kampen 19 december 2010, winterstop

7h. Kampen 2 november 2011, de stopmachine aan het werk

7h. Kampen 2 november 2011, de stopmachine aan het werk

7j. Kampen 14 december 2011, het lassen van de rails

7j. Kampen 14 december 2011, het lassen van de rails

7k. Kampen 3 december 2011, station gemetseld

7k. Kampen 3 december 2011, station gemetseld

7l. Kampen 16 november 2011, trekken van bekabeling

7l. Kampen 16 november 2011, trekken van bekabeling

7n. Kampen 4 januari 2011, plaatsen van masten

7n. Kampen 4 januari 2011, plaatsen van masten

7o. Kampen 8 februari 2011, nog laat aan het werk

7o. Kampen 8 februari 2011, nog laat aan het werk

7p. Kampen 6 oktober 2011, MFS-wagens voor de afvoer van overtollige ballast

7p. Kampen 6 oktober 2011, MFS-wagens voor de afvoer van overtollige ballast

7r. Kampen 10 april 2011, station in aanbouw

7r. Kampen 10 april 2011, station in aanbouw

8. Lelystad juli 2009, de uitbreiding van station Lelystad  tot een 4 sporig station is begonnen

8. Lelystad juli 2009, de uitbreiding van station Lelystad tot een 4 sporig station is begonnen

8b. Lelystad april 2010, het nieuwe perron in aanbouw

8b. Lelystad april 2010, het nieuwe perron in aanbouw

8d. Lelystad 24 mei 2010, de bovenbouw is gestart

8d. Lelystad 24 mei 2010, de bovenbouw is gestart

8f. Station Lelystad, anno 2013

8f. Station Lelystad, anno 2013

8h. Station Lelystad binnenzijde kap

8h. Station Lelystad binnenzijde kap

8j. Dronten juli 2009, de bouw van station Dronten is in volle gang

8j. Dronten juli 2009, de bouw van station Dronten is in volle gang

8l. Dronten april 2010, het zandbed voor het 4-sporige nieuwe station is gereed

8l. Dronten april 2010, het zandbed voor het 4-sporige nieuwe station is gereed

8n. Station Dronten

8n. Station Dronten

8p. Dronten 12 december 2010, eerste passagierstrein in de avondzon

8p. Dronten 12 december 2010, eerste passagierstrein in de avondzon

9. De spoorlijn is af

9. De spoorlijn is af

9a. Kampen 8 augustus 2012, station voorzien van benaming

9a. Kampen 8 augustus 2012, station voorzien van benaming

9b. Station Kampen Zuid eenzaam in het wijde veld

9b. Station Kampen Zuid eenzaam in het wijde veld

9d. Toekomstige inrichting wijk Stationskwartier bij station Kampen-Zuid

9d. Toekomstige inrichting wijk Stationskwartier bij station Kampen-Zuid

9f. Station Kampen Zuid vanaf N50 gezien

9f. Station Kampen Zuid vanaf N50 gezien

9h. Station Kampen Zuid

9h. Station Kampen Zuid

9j. Kampen 23 december 2013, station Kampen Zuid langs N50

9j. Kampen 23 december 2013, station Kampen Zuid langs N50

Bij de aanleg van de Hanzelijn werd in 2005 door Scala Architecten uit Den Haag een Masterplan Vormkwaliteit gemaakt, waarin een balans gevonden moest worden tussen economisch haalbaar, esthetisch verzorgd en plaatselijke aanpassingen. Hierbij werd getracht de lijn zodanig te ontwerpen dat deze als onderdeel van het landelijke spoorwegnet zou overkomen en als geheel als vanzelfsprekend in het landschap zou passen, in tegenstelling tot de eerder gebouwde HSL en Betuwelijn.

De lijn werd in Design & Construct aanbesteed, dat wil zeggen dat de aannemer het bouwwerk niet alleen bouwt maar ook ontwerpt. Hij krijgt een gedetailleerde omschrijving van wat moet worden gebouwd, zodat hij een voordelige aanbieding kan maken en bij gunning verantwoordelijk is voor een correcte en tijdige oplevering. De Hanzelijn werd in horizontale en verticale delen geknipt en aanbesteed, zoals onder- en bovenbouw en Nieuwe Land en Oude Land.

Station Dronten

Station Lelystad werd in verband met de komst van de Hanzelijn vergroot tot een viersporig station met twee eilandperrons. Bij de bouw van dit station in 1988 was hiermee al rekening gehouden. De 50 km lange Hanzelijn begint in Lelystad bij het opstelterrein van de Flevolijn. Na de passage van de A6 zijn er één kilometer lange wachtsporen aangelegd voor toekomstig goederenvervoer. Dronten heeft nu eindelijk de lang begeerde spoorverbinding gekregen en kreeg een 4-sporig station met twee doorlopende sporen en twee perronsporen.

Hattem

Belangrijk was de vraag hoe de lijn het Drontermeer zou moeten passeren. De minister koos uiteindelijk voor een 750 meter lange tunnel waarmee zij tegemoet kwam aan de wens van veel belanghebbenden, waaronder de beroeps- en recreatiescheepvaart en ook rekening hield met de nieuwe Europese vogelrichtlijnen. De enige betrokken gemeente die niet tevreden was, was Hattem. Deze gemeente had geen enkel direct belang bij de Hanzelijn, maar kreeg wel onevenredig veel met de gevolgen van de aanleg van de nieuwe spoorlijn te maken door aantasting en verstoring van landschap en fauna.

Spoorbrug

Vooral de aanleg van de nieuwe vijftien meter hoge spoorbrug over de IJssel was Hattem een doorn in het oog. Geprobeerd werd er alles aan te doen om de brug door een tunnel te vervangen, maar tevergeefs. Wel werd de spoorbrug voorzien van een fietsbrug waardoor er een snellere fietsverbinding ontstond. De brug is een ontwerp  van de combinatie Welling/Züblin/Donges en Quist Wintermans Architecten (architect Wintermans) en werd unaniem gekozen uit vijf inzendingen.  Het juryrapport luidt:

‘De IJsselbrug slingert charmant doorhet landschap en vormt door de heldere rode kleur een markant oriëntatiepunt in de groene omgeving’.

De stalen brug ligt op 18 V-vormige pijlers. Het 2.500 ton wegende en 135 meter lange middendeel werd apart op de wal gebouwd en in het weekend van 1 en 2 mei 2010 op zijn plaats gehesen. Vanaf 14 juni 2011 rijdt al het treinverkeer over de nieuwe spoorbrug en werd er afscheid genomen van de oude spoorbrug. Hiervan resteert nog een pijler met de herdenkingssteen uit 1862 en de hefwielen.

Kampen Zuid

Voor de bouw van station Kampen Zuid liet architect Tjerk van de Lune van StudioSK zich inspireren door de historische binnenstad met zijn poorten en ontwierp een poortgebouw in een eigentijdse vorm dat gezien mag worden als de ‘nieuwe voordeur’ van Kampen in westelijke richting. Hoewel het in de bedoeling lag het nieuwe station ‘Kampen’ te noemen is, vanwege het feit dat het oude station bij IJsselmuiden ook na 1 januari 2013 in ieder geval nog drie jaar gebruikt zal worden als treinstation, besloten dit nieuwe station voorlopig in afwachting van nieuwe ontwikkelingen omtrent het Kamperlijntje ‘Kampen Zuid’ te noemen.

Bouwwerken

In totaal zijn er 88 bouwwerken aangelegd. De grootste zijn de Drontermeertunnel, het viaduct over de N50 bij Kampen, de stations Dronten en Kampen Zuid en de nieuwe rode spoorbrug over de IJssel bij Zwolle, dichterlijk de Hanzeboog genoemd. Vanwege de toekomstige aanleg van de bypass bij Kampen, sinds november 2012 Reevediep genoemd, zijn er op voorhand viaducten in zowel de N50 als de Hanzelijn aangelegd om zo later extra kosten en gecompliceerde aanpassingen te voorkomen. Om deze laatste reden werd op het laatste moment voor rekening van de gemeente Kampen ook een fietstunnel onder het spoor en de N50 aangelegd als verbinding naar een mogelijk toekomstige woonwijk aan de andere kant van de N50, richting Zwartendijk.

Zand & bouwmateriaal

Totaal is er 3,5 miljoen zand aangevoerd, afkomstig uit het IJsselmeer onder de vaargeul Amsterdam – Lemmer. Op het Nieuwe Land (polder) werd het zand vanuit de schepen met persleidingen naar de plaats van bestemming gepompt en op het Oude Land met schepen naar diverse losplaatsen (bij Kampen o.a. bij De Zande en de Molenbrug) vervoerd en vervolgens met vrachtwagens op de plaats van bestemming gebracht. De hele bovenbouw: ballast, betonnen liggers, rails, masten en bedrading werd door het HanzaRailTeam, een bouwcombinatie bestaande uit VolkerRail, Strukton Rail, ARCADIS en Alstom, aangelegd. Totaal is voor de bovengebouw gebruikt 470.000 ton ballast, 140.000 betonnen dwarsliggers, 1.300 spoorstaven (Long Rails). De bovenleiding is totaal 400 km lang en wordt gedragen door 1.600 masten. Er zijn over een totale lengte van 22 km steenrode geluidsschermen geplaatst, beplant met klimop zodat ze er natuurlijker uit gaan zien.

Tevens zijn er op diverse plekken o.a. bij Kampen Zuid geluidsdempers op de rails geplaatst. Ook is er gekeken naar de duurzaamheid zoals het toepassen van geothermische wisselverwarming (aardwarmte). De totale kosten van de Hanzelijn waren begroot op 1.128 miljard Euro inclusief BTW maar dankzij een zorgvuldige aanbestedingen en een goede planning vielen de kosten 90 miljoen lager uit, wel exclusief de veel hoger uitgevallen kosten van de verbouwing van station Zwolle. Deze verbouwing valt echter niet onder de aanleg van de Hanzelijn. Zwolle is weliswaar een begin- c.q. eindpunt, maar de hele verbouwing valt onder het project Zwolle Spoort. De verwachting is dat de verbouwingen en uitbreidingen van station Zwolle nog jaren zullen duren.

Op 22 januari 2012 werd de bovenleiding onder spanning van 1500 volt gebracht, waarna het seinsysteem ERTMS met meettrein Jules kon worden getest.

  • Geplaatst op: woensdag, 27 februari 2013
  • Bijgewerkt op: donderdag, 27 augustus 2015

Kasper Haar

Grote kenner van de geschiedenis van het Kamperlijntje is de in Kampen woonachtige Kasper Haar.


 Lees hier verder...

HanzelijnHome

Hanzelijn

Op donderdag 6 december 2012 werd de Hanzelijn door Koningin Beatrix geopend en daarmee ook station Kampen Zuid.


Lees hier verder...

GAKklein

Stadsarchief Kampen

Initiator van de vernieuwde website van Het Kamperlijntje is het Stadsarchief Kampen.


 Lees hier verder...