De Buffel
Het dieselmaterieel’90, afgekort DM’90 met als bijnaam de Buffel bestaat tweedelige dieseltreinstellen en deels gebaseerd op het inmiddels al gesloopte stoptreinmaterieel ’90, de Railhopper die als proefserie gereden hebben op de lijn Zwolle – Emmen. Vanaf 1996 zijn de Buffels op de rails gekomen als vervangers van het inmiddels gesloopte materieel DE-1 en 2 (Blauwe Engel) en alle diensten van de driedelige dieeltreinstellen DE-3 (Plan U) van NSR.
Het materieel werd besteld in 1993 bij Talbot (tegenwoordig Bombardier in Aken). De complete elektrische uitrusting, treinbesturing werden door Holec Ridderkerk (inmiddels Alstom) geleverd. Duewag in Krefeld voorzag de treinstellen van het interieur en werden ze vanuit Krefeld naar Nederland vervoerd en overgedragen aan NSR. Het eerste treinstel de 3401 kwam op 12 maart 1996 naar Nederland en de laatste, de 3453, werd in 1998 afgeleverd. In eerste instantie zou er nog een vervolgserie komen en zouden er ook nog 1-delige motorrijtuigen komen maar door de komst van nieuwe vervoerders op de diesellijnen ging dat niet door. Syntus heeft veel gebruik gemaakt van (gehuurde) DM’90 stellen. Door de komst van de nieuwe vervoerders die eigen materieel aanschaften, werden al in december 2009 15 stellen buiten dienst gesteld en opgeslagen. Korte tijd later werd een deel echter weer in dienst genomen vanwege de uitval van veel materieel door het slechte winterweer.
Hoornvorm
De treinstellen hebben evenals het elektrisch SM’90 materieel een afwijkende breedte, namelijk 3.20 m in tegenstelling tot de dan toe gebruikte breedte van ca. 2.80 m. Door toepassing van de bakvorm met geknikte zijwanden was het mogelijk in de 2e klasse 5 zitplaatsen in de breedte te realiseren, dit is echter in de praktijk nooit in het dieselmaterieel toegepast. De Buffel heeft 2 Cummins dieselmotoren en de overbrenging is hydraulisch. Ze hebben een hogere topsnelheid dan hun voorgangers nl. 140 km/h. Ze konden gekoppeld worden aan de oude Wadlopers, alleen dan wel met een maximale snelheid van 100 km/h vanwege de lagere maximumsnelheid van de Wadlopers.
Aanvankelijk zou het DM’90 materieel dezelfde kop krijgen als die van hun elektrische zusje SM’90; deze was echter nogal fantasieloos en op advies van de afdeling Marketing en Design van de NS is een nieuwe kop ontwikkeld die de reiziger meer moest aanspreken. Vanwege het zwarte middendeel met de opzij lopende gele spitslopende stroken kregen ze vanwege deze (hoornvorm) al gauw de naam Buffel.
Doorrijden
Vanwege de komst van het DM’90 materieel moesten alle (diesel)spoorlijnen voorzien van de nieuwe ATB –NG beveiliging. Dit gebeurde op het Kamperlijntje in 1998 en vervingen zij daar vanaf toen Plan U. In 1999 en 2000 werden ze op het Kamperlijntje gedeeltelijk vervangen door de Wadlopers, vanwege een tekort aan dieselmaterieel, maar ook vanwege veel uitval door storingen in de beginperiode van de inzet van de Buffels. Na de overname van het Kamperlijntje door de provincie Overijssel op 10 december 2006 werden de stellen 3403 en 3410 voorzien van een speciale bestickering en het interieur werd aangepast. Sindsdien rijden ze vrijwel constant heen en weer tussen Zwolle en Kampen met als ze in goede richting staan KAMPEN op de zijkant richting Kampen en ZWOLLE in de richting Zwolle. Vanwege de plannen voor vertramming van het Kamperlijntje zouden ze per 1 januari 2013 niet meer ingezet worden, maar aangezien deze plannen vanwege twee mislukte aanbestedingen niet zijn doorgegaan, blijven ze tot in 2017 gewoon doorrijden. De plannen zijn anno 2015 dat de spoorlijn geëlektrificeerd wordt in 2017 waarna dan een einde zal komen aan de inzet van dieselmaterieel op het Kamperlijntje. Ook zal de spoorlijn Zwolle – Wierden – Almelo , die eind 2015 door de Provincie Overijssel is overgenomen, geëlektrificeerd worden waardoor er dan ook een einde aan de inzet van dieselmaterieel op deze spoorlijn zal komen.
Einde dieselmateriaal?
Eind 2017 zal er dan geen diesellijn meer in Nederland zijn waar DM’90 voor NSR zelf rijdt. De Buffels worden nog wel eens ingezet op elektrische lijnen vanwege materieeltekort of bij winterse omstandigheden waarbij elektrisch materieel is uitgevallen. In augustus 2013 begon NedTrain in Haarlem in opdracht van NS Reizigers met een uitgebreide onderhoudsbeurt aan 22 opgeslagen stellen, die daarna in actieve dienst kwamen, waarna de overige uit dienst genomen stellen werden opgeslagen. Op het Kamperlijntje werden in 2014 de 3403 en 3410 vervangen door de 3448 en 3449. De vraag is wat na 2017 met alle stellen gaat gebeuren, gedeeltelijke of gehele verkoop zou een optie kunnen zijn en een einde zal kunnen komen aan de inzet van dieselmaterieel in Nederland door NS Reizigers.
