Station Kampen

1a. Kampen ca. 1900, eerste NCS-station met op de voorgrond de Zwolseweg

1a. Kampen ca. 1900, eerste NCS-station met op de voorgrond de Zwolseweg

3a. Nieuwe station Kampen bijna klaar, 1912

3a. Nieuwe station Kampen bijna klaar, 1912

3c. Kampen ca. 1930, voorgevel met goederenloods, op de voorgrond de wal van het Kikkergat (coll. Kasper Haar)

3c. Kampen ca. 1930, voorgevel met goederenloods, op de voorgrond de wal van het Kikkergat (coll. Kasper Haar)

6c. Kampen 17 maart 1973, verkeersdrukte bij het station (foto J.G.C. van de Meene)

6c. Kampen 17 maart 1973, verkeersdrukte bij het station (foto J.G.C. van de Meene)

8a. Station Kampen anno 2013 na ruim 100 jaar nog recht van lijf en leden en fris van uiterlijk

8a. Station Kampen anno 2013 na ruim 100 jaar nog recht van lijf en leden en fris van uiterlijk

8e. Kampen 18 juni 2014, het aangelichte stationsgebouw bij avond

8e. Kampen 18 juni 2014, het aangelichte stationsgebouw bij avond

Toen de Nederlandsche Centraal Spoorweg-Maatschappij (NCS) en de gemeente Kampen op  20 november 1862 een overeenkomst sloten voor de aanleg van de lijn Zwolle - Kampen, de verlenging van de nog te openen spoorlijn Utrecht - Amersfoort - Zwolle, ging men er vanuit dat het station  Kampen gebouwd zou worden bij 'de hooge boomen' (ter hoogte van wijnhandel Siebrand) en dat zou op het grondgebied van IJsselmuiden zijn.

Toen men in april 1864 net met de aanleg van de spoorlijn begonnen was, verzocht het Kamper gemeentebestuur de NCS het station te bouwen bij de IJsselbrug, dit naar aanleiding van diverse verzoeken vanuit de burgerij vanwege de loopafstand van de brug naar het station. Het station zou dan moeten komen op de vroegere aanlegplaats van de trekschuit naar Zwolle, bij het zgn. Kikkergat, een keerkolk voor de schutsluis van de Trekvaart naar de IJssel. Voor de verlenging vroeg de NCS een vergoeding van fl. 23.000,- en kwamen de extra onteigeningskosten ook voor rekening van de gemeente Kampen. De gemeenteraad ging hiermee akkoord.

Spiegelbeeld
Over de aanvullende onteigeningen ontstond in 1875 een conflict tussen de gemeente Kampen en de NCS. Een deel van de extra onteigende gronden was eigendom van de gemeente Kampen(oorspronkelijk de aanlegplaats van de trekschuit naar Zwolle) die ze volgens het aanvullende contract uit 1865 kosteloos aan de NCS ter beschikking stelde. In 1875 schreef de gemeente aan de NCS dat gebleken was dat de gemeente voor deze gronden grondbelasting betaalde en de gemeente vond het niet meer dan billijk dan dat deze door NCS betaald werd. De NCS wilde dit wel doen, maar dan moest de gemeente de gronden officieel aan de NCS overdragen. Kampen was dit echter niet plan vanwege mogelijke problemen bij verbreding van de IJsseldijk en bij de mogelijke aanleg van een spoorlijn naar Amsterdam na het droogleggen van het zuidelijke deel van de Zuiderzee.

Er werd een commissie benoemd die dit moest regelen en uiteindelijk werd in 1878 afgesproken dat de NCS het recht van opstal kreeg voor de periode van 90 jaren met de bevoegdheid dit recht voor een gelijke periode en op dezelfde voorwaarden te verlengen. De NS  heeft in 1968 hiervan gebruik gemaakt. Kampen betaalde de grondbelasting en de NCS de belastingen voor de aangebrachte bebouwing. Het station werd gebouwd volgens het ontwerp van N.J. Kamperdijk voor de eerste klasse NCS-stations, zoals ook gebouwd in Amersfoort, Nijkerk en Harderwijk (de eerste twee bestaan nog steeds) met dit verschil, dat het Kamper station in spiegelbeeld werd gebouwd met de mooiere voorgevel aan de perronzijde, omdat men komend over de IJsselbrug deze als eerste zag.

Eerste steen
In december 1864 begon men met de heiwerkzaamheden voor het station en op 8 maart 1865 werden in plaats van een eerste steen, vier hoekstenen gelegd door de heren Van Heukelom, Krook, Dibiquoi (namens de Franse aannemer Vitali, Picard, Charles et Cie die in opdracht van de NCS de spoorlijn bouwde) en metselaar Riesebos, belast met de bouw van het station. Omdat het station aan de andere kant van de Mastenbroekerschutsluis gebouwd werd, moest over de sluis een passage gemaakt worden. Hierover werd met het waterschap een overeenkomst gesloten en werden balken over de sluis gelegd waarover het spoor kwam te liggen. Naast de schutsluis werd een overweg gemaakt in de bestaande aansluiting van de Nieuwe Weg (tegenwoordig Burgemeester van Engelenweg) op de Zwolseweg.

Tevens werd de weg naar Genemuiden om het station heen gelegd (de huidige weg voor het station). Blijkbaar had men een fout bij het meten gemaakt, want eind april 1865 schreef de inspecteur dat het station vier meter dichter op de IJsseldijk werd gebouwd dan in de goedgekeurde plannen was aangeven. Op zichzelf hoefde dit geen bezwaar te zijn, mits het gemeentebestuur er mee in zou stemmen dat de afscheiding bij het station zo gemaakt zou worden, dat er een weg van zes meter breedte op de kruin van de dijk zou overblijven. Het gemeentebestuur ging hiermee akkoord.

  • Geplaatst op: maandag, 16 januari 2012
  • Bijgewerkt op: maandag, 21 november 2022

Gerelateerde artikelen

Kampen krijgt een station (1865-1912)
Nieuw station in Kampen (1912-1945)
Station Kampen na de oorlog (1945-heden)

Kasper Haar

Grote kenner van de geschiedenis van het Kamperlijntje is de in Kampen woonachtige Kasper Haar.


 Lees hier verder...

HanzelijnHome

Hanzelijn

Op donderdag 6 december 2012 werd de Hanzelijn door Koningin Beatrix geopend en daarmee ook station Kampen Zuid.


Lees hier verder...

GAKklein

Stadsarchief Kampen

Initiator van de vernieuwde website van Het Kamperlijntje is het Stadsarchief Kampen.


 Lees hier verder...